زاویهٔ مقابل نامگذاری شده و به چند صورت خوانده میشود. چرا از حروف کوچک و بزرگ استفاده شده است؟
$x\hat{O}y = y\hat{O}x = \hat{O} = \hat{O}_۱ = \hat{۱}$
این زاویه را میتوان به روشهای مختلفی نامید، مانند $x\hat{O}y$ یا به سادگی $\hat{O}_۱$.
**دلیل استفاده از حروف کوچک و بزرگ:**
در هندسه، یک قرارداد نوشتاری وجود دارد:
- **حروف بزرگ (مانند O):** برای نامگذاری **نقاط** به کار میروند. در اینجا، O **رأس** زاویه است.
- **حروف کوچک (مانند x و y):** برای نامگذاری **خطها یا نیمخطها** به کار میروند. در اینجا، $Ox$ و $Oy$ دو **ضلع** زاویه هستند.
استفاده از این دو نوع حرف به ما کمک میکند تا بین نقاط و خطوط تمایز قائل شویم.
۱_ با انواع زاویهها در سال گذشته آشنا شدهاید. زاویهها را نامگذاری کنید و نوع هر کدام را مشخص کنید.
زاویهها بر اساس اندازهشان به انواع مختلفی تقسیم میشوند:
- **زاویه صورتی:** این زاویه از $۹۰$ درجه بزرگتر و از $۱۸۰$ درجه کوچکتر است. به این نوع زاویه، **زاویه باز (منفرجه)** گفته میشود.
- **زاویه آبی:** این زاویه از $۹۰$ درجه کوچکتر است. به این نوع زاویه، **زاویه تند (حاده)** گفته میشود.
- **زاویه سبز:** این زاویه دقیقاً $۹۰$ درجه است (با علامت مربع مشخص شده). به این نوع زاویه، **زاویه راست (قائمه)** گفته میشود.
- **زاویه نارنجی:** این زاویه روی یک خط راست قرار گرفته و دقیقاً $۱۸۰$ درجه است. به این نوع زاویه، **زاویه نیمصفحه** گفته میشود.
۲_ تساوی بین زاویهها را کامل کنید.
این تساویها بر اساس **اصل جمع زوایا** کامل میشوند. این اصل بیان میکند که اگر یک زاویه به دو زاویه کوچکتر تقسیم شود، مجموع دو زاویه کوچک برابر با زاویه بزرگتر خواهد بود.
- $x\hat{O}y + \boldsymbol{y\hat{O}z} = x\hat{O}z$
- $x\hat{O}z - \boldsymbol{x\hat{O}y} = z\hat{O}y$
- $\hat{O}_۲ + \hat{O}_۱ = \boldsymbol{x\hat{O}z}$
- $x\hat{O}z - \hat{O}_۱ = \boldsymbol{\hat{O}_۲}$
۳_ دو زاویهٔ مساوی را به صورت روبهرو در شکل مشخص میکنیم. علامتها نشان میدهند که $w\hat{A}x = \_\_\_$.
در هندسه، برای نشان دادن تساوی دو یا چند زاویه، از علامتگذاری یکسان (مانند کمان یا کمان و خط) روی آنها استفاده میشود.
در این شکل، چون هر دو زاویه $w\hat{A}x$ و $y\hat{B}z$ با یک کمان مشخص شدهاند، به این معناست که آنها با هم برابر هستند.
$$w\hat{A}x = \boldsymbol{y\hat{B}z}$$
۴_ در شکل مقابل Ox نیمساز زاویهٔ aOb است. زاویهٔ Ô₁ با کدام زاویه مساوی است؟ تساوی این دو زاویه را با علامتگذاری روی شکل نشان دهید.
زاویه $\hat{O}_۱$ با زاویه **$\hat{O}_۲$** مساوی است.
**چرا؟**
**نیمساز**، نیمخطی است که یک زاویه را به **دو زاویه مساوی** تقسیم میکند. چون در این شکل، نیمخط $Ox$ نیمساز زاویه $aOb$ است، پس دو زاویهای که ایجاد کرده (یعنی $\hat{O}_۱$ و $\hat{O}_۲$) با هم برابر هستند.
برای نشان دادن این تساوی روی شکل، هر دو زاویه $\hat{O}_۱$ و $\hat{O}_۲$ را با یک علامت یکسان (مثلاً یک کمان) مشخص میکنیم.
۵_ در شکل مقابل دو خط یکدیگر را در نقطهٔ O قطع کردهاند. میدانیم Ô₁ = ۷۰°. اندازهٔ زاویههای دیگر را با نوشتن یک تساوی پیدا کنید.
برای پیدا کردن اندازهی سایر زاویهها از دو خاصیت مهم استفاده میکنیم: **زاویههای متقابل به رأس** و **زاویههای مکمل**.
۱. **محاسبه $\hat{O}_۳$:**
زاویه $\hat{O}_۳$ با زاویه $\hat{O}_۱$ متقابل به رأس است. زوایای متقابل به رأس با هم برابرند.
$$\hat{O}_۳ = \hat{O}_۱ = ۷۰^\circ$$
۲. **محاسبه $\hat{O}_۲$:**
زاویه $\hat{O}_۱$ و $\hat{O}_۲$ روی یک خط راست قرار دارند، پس مکمل یکدیگرند و مجموع آنها $۱۸۰^\circ$ است.
$$\hat{O}_۱ + \hat{O}_۲ = ۱۸۰^\circ \implies ۷۰^\circ + \hat{O}_۲ = ۱۸۰^\circ \implies \hat{O}_۲ = ۱۸۰^\circ - ۷۰^\circ = ۱۱۰^\circ$$
۳. **محاسبه $\hat{O}_۴$:**
زاویه $\hat{O}_۴$ با زاویه $\hat{O}_۲$ متقابل به رأس است، پس با آن برابر است.
$$\hat{O}_۴ = \hat{O}_۲ = ۱۱۰^\circ$$